www.lwowianin.fora.pl

DAK

Obaj agresorzy przystąpili do podziału stref wpływów, zanim jeszcze ustały działania wojenne. Korygując ustalenia tajnego protokołu z 23 sierpnia 1939 roku, podpisano 28 września nowy układ „o przyjaźni i granicach”. Na jego mocy Litwę włączono do strefy interesów sowieckich, województwa lubelskie i część warszawskiego zaś do strefy niemieckiej. Podjęto również zobowiązanie wspólnego zwalczania przejawów ze strony polskiej ruchu oporu. Niemiecka strefa okupacyjna objęła prawie 189 tys. km kw. z około 22 milionami ludności. Radziecka strefa okupacyjna objęła 201 tys. km kw. z około 13 milionami ludności (z czego ok. 40 proc. stanowili Polacy). Dalsze rokowania, jakie miały miejsce 10 stycznia 1941 roku, doprowadziły do odstąpienia Moskwie przez Niemców za kwotę 7 500 000 dolarów amerykańskich części Suwalszczyzny.

DAK

Symbolicznym przypieczętowaniem IV rozbioru Polski była wspólna niemiecko-radziecka defilada w Brześciu nad Bugiem. Na moście na Bugu na rozkaz Stalina przekazano SS komunistów niemieckich, którzy więzieni byli w ZSRR. Wiaczesław Mołotow wyraził swoje zadowolenie ze zwycięstwa, nazywając państwo polskie „pokracznym tworem traktatu wersalskiego” (w innych przekazach mowa jest o „bękarcie”). Przyjmuje się, że Armia Czerwona wzięła do niewoli 250 – 300 tysięcy żołnierzy, w tym 13 tysięcy oficerów, a wśród nich 12 generałów. Jak podała prasa radziecka, w trakcie działań zginęło 737 żołnierzy radzieckich, a 1862 zostało rannych.

Ludność polska zamieszkująca tereny włączone do ZSRR znalazła się w bardzo ciężkiej sytuacji. Okręg wileński z około pół miliona ludności polskiej władze radzieckie oddały Litwie, którą podobnie jak Estonię i Łotwę w 1940 roku – w porozumieniu z Hitlerem – zaanektowały. Pozostałe tereny włączono do Białoruskiej i Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Zachowano przy tym pozory praworządności, przeprowadzając w końcu października 1939 roku wybory pod nadzorem NKWD o z góry ustalonych wynikach.

DAK

Więziono, osadzano w łagrach oraz zsyłano na Syberię i do Kazachstanu inteligencję, ludzi posiadających jakiekolwiek majątki, urzędników, osadników wojskowych i policjantów. Od zimy 1940 do połowy 1941 roku wysiedlono ponad 1,2 miliona obywateli polskich, których wywożono całymi rodzinami. Wielu nie przeżyło gehenny.

Chłopów i resztę ludności zastraszano i podjęto próby ich rusyfikacji. W następstwie nadania wszystkim mieszkańcom naszych Kresów Wschodnich obywatelstwa radzieckiego, powołano w 1940 roku i w pierwszej połowie 1941 roku w szeregi Armii Czerwonej ponad 100 000 Polaków. Około 80 000 skierowano do przymusowej pracy, głównie w Zagłębiu Donieckim.

Jeńców wojennych wywieziono do różnych części ZSRR, głównie na Syberię lub do Azji Środkowej. Oficerów osadzono zaś w obozach w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie. Tych wszystkich na mocy decyzji Biura Politycznego WKP (b), według danych radzieckich 14 552 osoby, NKWD zamordowało strzałami w tył głowy. Obok oficerów WP zamordowano funkcjonariuszy Policji Państwowej i Korpusu Ochrony Pogranicza.

Szczątki ofiar odkryto w Katyniu, w lesie pod Charkowem i wokół wsi Miednoje w pobliżu Tweru. Ta zbrodnia ludobójstwa zaważyła na późniejszych kontaktach Polski z jednym z „sojuszników” koalicji antyhitlerowskiej.